Mỗi thế hệ có những điểm mạnh, điểm yếu khác nhau. Nhận diện đúng, thấu hiểu những đặc điểm này việc quản lý nhân tài đa thế hệ dễ dàng hơn.

Theo định nghĩa của Công ty cổ phần Anphabe, thế hệ Baby Boomer là những người sinh trong giai đoạn từ 1950 - 1969. Thế hệ X (Generation X hay Gen X) là những người sinh từ 1970 - 1985. Thế hệ Y (Generation Y, Gen Y) là các bạn trẻ ra đời trong khoảng từ 1985 - 2000. Nhóm này hiện chiếm tỷ trọng đáng kể (42%) và sẽ là thế hệ sẽ dẫn dắt nguồn nhân lực tại Việt Nam trong một vài năm tới.

Khác biệt như sao Hỏa, sao Kim

Một sếp “bự” thuộc một tập đoàn lớn chia sẻ, anh thực sự cảm thấy rất khó chịu khi mỗi sáng bước vào công ty, anh luôn là người “say hello” trước với nhân viên, những người sinh ra từ năm 1982 về sau. Trong khi đó dù nhỏ tuổi hơn, nhưng các bạn nhân viên Gen Y không bao giờ chào sếp trước. Lối giao tiếp và hành xử quá thoải mái, không phân biệt thứ bậc của Gen Y đôi khi khiến Gen X cảm thấy họ bị đối xử thiếu tôn trọng.

Một ví dụ khác, Giám đốc nhân sự Gen X của một tập đoàn đa quốc gia tâm sự, chị thực sự bị “sốc” khi viết email cho nhân viên của mình thuộc thế hệ Gen Y rất chỉn chu, trang trọng, nhưng nhận lại được thư phản hồi chỉ với một từ “OK”.

Sếp lớn một tập đoàn khác còn đau đầu hơn khi trong mỗi cuộc họp bàn dự án mới, 2 thế hệ Gen X và Gen Y luôn tranh luận nảy lửa. Trong khi Gen X luôn thận trọng với phương châm nếu không thắng cũng đừng để thua thì Gen Y luôn đưa ra những kế hoạch đầy mạo hiểm “một thắng hai thua” hoặc “được ăn cả ngã về không”. Tai hại hơn, Gen Y “hồn nhiên” cho rằng, nếu kế hoạch có thất bại thì mọi hậu quả đã có… công ty giải quyết.

Theo khảo sát của Anphabe, giữa 2 thế hệ X và Y có sự khác biệt cả về kiến thức và kỹ năng. Nếu Gen Y có kiến thức rộng vì được song hành trong thời đại bùng nổ công nghệ số thì Gen X có kiến thức sâu nhờ thu thập từ nhiều trải nghiệm đa dạng và phong phú. Tuy nhiên, nhiều nhà quản lý đánh giá rằng, các bạn trẻ ngày nay ít quan tâm đến vấn đề xã hội.

So với thế hệ X, thế hệ Y nắm bắt nhanh xu hướng công nghệ và áp dụng công nghệ vào công việc một cách hiệu quả. Các kỹ năng máy tính, tìm kiếm thông tin trên internet cũng nhanh hơn.

Trong khi thế hệ X luôn suy nghĩ “an toàn”, những ý tưởng được đưa ra dựa trên kinh nghiệm thực tế và bám sát tình hình kinh doanh của công ty thì Y lại có sức sáng tạo tuyệt vời, không thiếu những ý tưởng đột phá, dù đôi khi “trên mây trên gió”.

Thái độ và cách thức làm việc giữa 2 thế hệ cũng có nhiều điểm khác nhau. Gen X khá thận trọng trong các quyết định. Ví dụ họ sẽ không nhảy việc khi chưa tìm được công việc mới. Điều này hoàn toàn ngược lại với các bạn trẻ, họ sẵn sàng nhảy việc nếu thấy hết vui, hết hứng thú… Y cũng luôn muốn hoàn thành công việc nhanh chóng và lạc quan trước những rủi ro kiểu “được ăn cả ngã về không”. Đây cũng là nhóm luôn trong trạng thái “xê dịch”. Thực tế trong các công ty, tỷ lệ nghỉ việc của nhóm trẻ cao hơn hẳn. Thậm chí Y sẽ sẵn sàng chọn một công ty ở xa nhà nếu đó là nơi làm việc họ mơ ước.

Kỳ vọng làm việc và hành vi của 2 thế hệ cũng có nhiều điểm khác biệt. Đối với thế hệ X, công việc rất quan trọng, cho nên dù vui hay không vẫn phải cố gắng tới cùng. Thế hệ X quan niệm thu nhập tốt là để ổn định và cải thiện cuộc sống. Họ cũng giữ thói quen tiết kiệm, luôn đặt mục tiêu dài hạn như 5 năm tới sẽ mua nhà, 3 năm nữa sẽ mua ô tô… Nhưng với thế hệ Y, họ đi làm với mục đích gia tăng trải nghiệm. Họ sẽ có xu hướng hưởng thụ cuộc sống cá nhân, lương chưa về đã nghĩ cách tiêu, háo hức nếm thử những trải nghiệm mới như mua đồ công nghệ, đi du lịch…

Tiêu chí thành công của mỗi thế hệ cũng rất khác nhau. Với X đó là: Thu nhập cao + Giữ chức vụ quan trọng + Có uy tín trong công việc. Còn với Y: Thu nhập cao + Chi tiêu + Hưởng thụ.

Ưu điểm của thế hệ Y

Trong khảo sát nhân tài đa thế hệ của mình, kết quả của Anphabe chỉ ra rằng, thế hệ Y là những người nhiệt tình và đầy đam mê khi được làm công việc yêu thích. Đây là thế hệ có sức sáng tạo tuyệt vời, dường như không bao giờ thiếu những ý tưởng đột phá. Đây cũng là những người sở hữu lợi thế lớn như tư duy mở, thích khám phá học hỏi, năng động và giàu năng lượng.

Họ cũng là những người thông minh, cực kỳ nhạy bén, giỏi công nghệ và luôn tìm tòi ứng dụng công nghệ trong công việc. Nhóm này có khả năng tiếp cận cái mới và thích ứng nhanh, họ có thể học hỏi từ nhiều nguồn rất linh hoạt. Họ cũng là những người có tính độc lập cao và có thể làm được nhiều việc đa dạng cùng 1 lúc. Nhóm này cũng là những người luôn có khát khao được dẫn đầu và đó cũng chính là yếu tố giúp họ nhanh chóng đạt được mục tiêu.

Điểm yếu của thế hệ Y

Gen Y thường thiếu kiên nhẫn, vì muốn kết quả nhanh chóng nên hay chọn hướng tiếp cận “được ăn cả ngã về không”. Cách này khá rủi ro cho doanh nghiệp, vì khi làm không được bạn sẽ nghỉ việc, còn doanh nghiệp phải gánh hậu quả - đôi khi rất lớn. Cũng với tâm lý này, kế hoạch do các bạn trẻ đưa ra cũng ít suy tính đường dài, thiếu tính toán tới các tác động tới các bộ phận khác. Khi khó khăn, các bạn cũng dễ thiếu kiên định để trải nghiệm hoặc rút ra bài học cho những thử thách sau.

Việc quá phụ thuộc vào internet, giỏi tìm kiếm những thông tin “sẵn có” cũng khiến nhiều bạn trẻ lười suy nghĩ. Cộng với việc thiếu kinh nghiệm thực tế, đôi khi họ có những ý tưởng bay bổng, nhưng lại thiếu chiều sâu và tính khả thi. Trong thực tế doanh nghiệp, nhất là giai đoạn khó khăn không phải lúc nào mọi thứ cũng có sẵn. Khả năng tự định hướng, tự mày mò hướng giải quyết “những bài toán khó” là thách thức lớn với Gen Y nói chung. So với các thế hệ trước, các bạn Gen Y non nớt, bốc đồng, hay đòi hỏi và sức chịu đựng khó khăn kém hơn.

Những xung đột chờ sẵn

Trong khi các bạn trẻ Gen Y thường thấy sếp của họ là những người đi trước lạc hậu, cứng nhắc, thậm chí là chậm chạp thì cách hành xử “vô tư đến mức vô tâm” của Gen Y lại khiến các bậc tiền bối thất vọng.

“Họ (Gen Y) nghĩ nhiều về bản thân và coi trọng điều họ thích hơn là nhu cầu chung của tổ chức hoặc những tâm sức thầm lặng mà sếp họ đã bỏ ra. Không phải ngẫu nhiên mà Gen Y cũng có tên là “ME generation”, ám chỉ cách nghĩ hướng về bản thân, do vậy trong làm việc nhóm, các bạn cạnh tranh cao và khó hợp tác”, bà Thanh Nguyễn, Giám đốc Anphabe đúc kết.

Ngoài ra, các sếp Gen X còn “tố cáo” Gen Y là những người có tính kỷ luật không cao, thường xuyên đi trễ, sử dụng internet để giải trí trong giờ làm việc. Thái độ cư xử quá thoải mái với sếp như bạn bè cùng trang lứa cũng khiến các thế hệ đàn anh, đàn chị quản lý thấy mình ít được tôn trọng.

Tệ hơn, nhiều Gen Y bị ảnh hưởng bởi tư tưởng “hưởng thụ”, cho mình quyền đòi hỏi nhiều quyền lợi mà không cần quá cố gắng, cũng như dễ dàng từ bỏ công việc khi không thấy hài lòng, ngay cả khi chưa tìm được việc khác. Thái độ này không được các thế hệ trước đánh giá cao, vì họ đã luôn làm việc vất vả để có được thành quả như ngày hôm nay.

Ngoài ra, trong quá trình làm việc, Gen X trao cho Gen Y cơ hội làm những công việc có tính thử thách để phát triển và hỗ trợ Gen Y nhiều, nhưng các bạn Gen Y không quá trân trọng và xem đó như việc nghiễm nhiên, khiến Gen X cảm thấy không thoải mái. Trong khi đó, Gen Y vẫn thấy không được công ty coi trọng và không được công ty hỗ trợ phát triển lên cấp quản lý nên ra đi trong hậm hực. Các bạn dễ dàng nghỉ việc, tỷ lệ này cao đến một mức nhất định sẽ gây ra sự xáo trộn trong tổ chức, ảnh hưởng đến động lực làm việc của người ở lại và có thể khiến những quản lý Gen X chán nản.

Sực khác biệt giữa 2 thế hệ đã ngầm chứa những xung đột chờ sẵn. Nhóm quản lý cấp trung (thường là Gen X) hay phàn nàn Gen Y khó hiểu, khó chiều, khó quản lý, trong khi các bạn Gen Y cũng hay than thở rằng, sếp họ khó tính, khó chịu, khó gần. Đặc biệt, khi gen Y không hài lòng, các bạn cũng hay thể hiện thái độ bất bình qua mạng xã hội, điều này ngoài việc làm ảnh hưởng đến hình ảnh của công ty còn vô hình trung tạo ra văn hóa “chia rẽ, kết bè kéo cánh” trong tổ chức.

“Sự khác nhau về tư duy cũng như quan điểm sống và làm việc khiến việc hợp tác trong công việc hàng ngày hoặc các dự án giữa các nhân viên thuộc các thế hệ khác nhau trở nên khó khăn hơn. Quan điểm và sở thích về giao tiếp khác biệt giữa các thế hệ rất dễ khiến hiểu lầm xảy ra, từ đó khiến khoảng cách thế hệ càng thêm rộng và tạo ra những áp lực đáng tiếc cho tất cả mọi người”, bà Thanh bình luận.

“Công thức” để dung hòa

Theo bà Thanh, thế hệ trẻ Việt Nam rất khác biệt so với các thế hệ đi trước đang đặt các doanh nghiệp trước rất nhiều cơ hội cũng như thách thức mới. Làm sao thu hút được họ, giữ chân họ để phát triển nguồn lãnh đạo kế thừa cũng như tối đa hóa hiệu suất và lòng trung thành của thế hệ nhân tài trẻ là câu hỏi khó, nhưng rất hay đối với mỗi người làm nhân sự.

Sự đa dạng về nhu cầu khác biệt của từng thế hệ đòi hỏi doanh nghiệp phải có những chương trình, hoạt động phù hợp cho từng nhóm đối tượng. Anphabe đã chia sẻ “nguyên tắc ABC” như một “bí quyết” quan trọng để các thế hệ tiền bối có thể dễ dàng hơn trong hợp tác, làm việc với thế hệ Y.

A – AWARENESS: Bước đầu tiên để thu hút, tạo động lực và giữ chân nhân tài Gen Y là phải hiểu họ: tôn trọng sự khác biệt, thấu hiểu nguyên nhân tạo ra sự khác biệt để từ đó biết cách biến những khuyết điểm thành ưu điểm. 
Gen Y không thích ý tưởng “làm việc cho” (work for), mà thích phong cách “làm việc cùng” (work with). Vì thế, sau chữ A-Awareness, nguyên tắc vàng thứ hai khi làm việc với Gen Y là B - BEING THEIR FRIEND. 
Khi đã hiểu họ, A- Awareness và làm bạn được với họ B – Be Their Friend thì sẽ tối đa hóa được hiệu suất và lòng trung thành của Gen Y với 3 chữ C - COACHING, COMMUNICATION và CUSTOMIZATION.

http://enternews.vn/thach-thuc-quan-ly-nhan-tai-da-the-he-109298.html